Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Μία ιδέα, μία εμμονή που συνοδεύει τις περισσότερες συμπεριφορές του ατόμου. Ένας άνθρωπος που πάσχει από Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή έχει συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται πολλές φορές και με συγκεκριμένο τρόπο. Σαν μία τελετουργία που πρέπει να γίνει και αν δεν ακολουθηθεί το άτομο νιώθει έντονο άγχος και σύγχυση που δεν μπορεί να κατευνάσει.
Όλα ξεκινούν από μία ιδέα, μία ιδεοληψία, που το άτομο έχει και προκειμένου να την «ξορκίσει» χτίζει γύρω από αυτήν συμπεριφορές που νιώθει ότι θα μειώσουν το άγχος του. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν πολύ συγκεκριμένο τρόπο που κάνουν κάποια πράγματα, είναι τελειομανής και τους αρέσει μία πολλή συγκεκριμένη τάξη πραγμάτων βάσει μίας δικής τους λογικής. Η λογική αυτή ακούγεται πολύ παράλογη στους γύρω τους και είναι υπερβολική, αλλά είναι αυτό που πρέπει εκείνη να κάνουν, ψυχαναγκαστικά, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το άγχος που τους καταβάλει.
Κάποιοι άνθρωποι με ΙΨΔ κατανοούν και μπορούν να αντιληφθούν το παράλογο της συμπεριφοράς τους, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν λιγότερη συνείδηση των πράξεων τους κάνοντας την καθημερινότητα των δικών τους ανθρώπων αλλά και την επικοινωνία τους με αυτούς πολύ πιο δύσκολη.
Χαρακτηριστικές συμπεριφορές είναι οι τελετουργίες (π.χ. πριν ξαπλώσω να κοιμηθώ θα περάσω από το σαλόνι να ελέγξω αν η κουρτίνα είναι ίσια και δεξιά τοποθετημένη στο παράθυρο, θα περπατήσω προς το δωμάτιο από την δεξιά έξοδο του σαλονιού προς το διάδρομο για να πάω στο υπνοδωμάτιο, θα τοποθετήσω την τσάντα μου πάνω στην άσπρη καρέκλα, όπως κάνω κάθε βράδυ και τις παντόφλες μου στοιχισμένες παράλληλα μπροστά στο κρεβάτι μου και θα ξαπλώσω δεξιά στο πλάι για να κοιμηθώ) όπως το άτομο τις αντιλαμβάνεται, η επανάληψη ή ο επανέλεγχος (επαναληπτικό άνοιξε-κλείσε μιας πόρτας για όσες φορές το άτομο θεωρεί ότι χρειάζεται βάσει της ιδεοληψίας του ώστε να φύγει από το σπίτι, επανέλεγχος συγκεκριμένων φορών για το αν έκλεισε π.χ. το θερμοσίφωνα ή το φούρνο). Επίσης, στην ΙΨΔ βλέπουμε τους «μαγικούς» αριθμούς. Το πόσες φορές θα επαναλάβει ή θα ελέγξει το άτομο βασίζεται σε ένα δικό του «μαγικό» αριθμό. Για παράδειγμα, θα ανοιγοκλείσω το διακόπτη του φωτός 5 φορές, θα ρίξω στο πρόσωπο μου νερό 5 φορές όταν ξυπνήσω.
Οι ίδιοι υποφέρουν το ίδιο και ίσως περισσότερο από τους δικούς τους ανθρώπους και ζουν μία ανυπόφορη καθημερινότητα γεμάτη άγχος και αγωνία. Ακόμα κι αν αντιλαμβάνονται ότι αυτό που κάνουν τους κουράζει και τους διαλύει σωματικά και ψυχολογικά και ενοχλεί τους γύρω, δεν μπορούν να σταματήσουν αυτές τις συμπεριφορές. Αυτό επηρεάζει έντονα και τον ύπνο τους, καθώς η αγωνία και το άγχος του αν έγιναν όλα όπως έπρεπε δεν τους αφήνει να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν.
Η πηγή της ΙΨΔ ταξιδεύει πίσω στο χρόνο είτε στο πρόσφατο, είτε στο μακρινό παρελθόν (παιδική ηλικία), με ιδεοληψίες που χτίζονται πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα που ώθησαν το άτομο να δημιουργήσει το συγκεκριμένο σκεπτικό στο οποίο βασίζει τις συμπεριφορές του.
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή έχει θεραπεία και βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινότητα του ατόμου βοηθώντας το να «ξορκίσει» την ιδεοληψία του με τον σωστό τρόπο απομυθοποιώντας, θα λέγαμε, τον διαστρεβλωμένο τρόπο σκέψης του και απαλλάσσοντας το από τις εμμονικές συμπεριφορές του.
