Από την Ίριδα Κρέμερ – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Η Αγοραφοβία και η Κοινωνική φοβία είναι δύο αγχώδεις διαταραχές που πολύ συχνά ακόμα και ειδικοί ψυχικής υγείας, μη κατάλληλα εκπαιδευμένοι, συγχέουν τη μία με την άλλη. Το δυσδιάκριτο σημείο, για πολλούς, κρύβεται στο ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από Κοινωνική Φοβία (ή Διαταραχή Κοινωνικού άγχους) μειώνουν τις εξόδους τους από το σπίτι και δύσκολα θα χρησιμοποιήσουν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, κάτι που επίσης βλέπουμε στα άτομα με Αγοραφοβία.
Ας δούμε λοιπόν τι είναι η Κοινωνική Φοβία. Ένας άνθρωπος που βιώνει αυτή τη φοβία μειώνει κατά πολύ την κοινωνικότητα του, αποφεύγει τα μέρη με πολύ κόσμο και ειδικά χώρους εστίασης όπως καφέ, μπαρ, εστιατόρια. Είναι γενικότερα άτομα πολύ λιγομίλητα, που δεν ξεκινούν οι ίδιοι συζήτηση και πολύ συχνά βλέπουμε ότι αν πρόκειται για νεαρής ηλικίας άτομα φοβούνται και ντρέπονται να μιλήσουν σε άτομα του αντίθετου φύλου. Αποφεύγουν να τρώνε ή να πίνουν μπροστά σε κόσμο, καθώς και οποιαδήποτε δραστηριότητα θεωρούν ότι μπορεί να τραβήξει την προσοχή επάνω τους. Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται απομονωμένοι, ακόμα κι όταν είναι μέλη μιας παρέας, να γίνονται αδιάφοροι στο κοινωνικό τους σύνολο, κάτι που τους ωθεί στη πεποίθηση ότι είναι καλύτερο να μην κοινωνικοποιούνται καθώς κανείς δε τους θέλει για παρέα, ενισχύοντας έτσι την ήδη υπάρχουσα αποφυγή τους. Οι άνθρωποι με Κοινωνική Φοβία δύσκολα θα βρεθούν σε ένα χώρο μόνοι τους, καθώς θεωρούν ότι η προσοχή είναι στραμμένη επάνω τους και γι’ αυτό συχνά αποφεύγουν, έως δε χρησιμοποιούν ποτέ, τα ΜΜΜ.
Ο κύριος φόβος των ατόμων με Κοινωνική Φοβία δεν σχετίζεται με το φόβο που έχουν τα άτομα με Αγοραφοβία κι εκεί ουσιαστικά είναι και η διαφορά τους. Οι άνθρωποι που πάσχουν από Αγοραφοβία έχουν το κύριο φόβο ότι αν τους συμβεί κάτι στα μέρη στα οποία νιώθουν «εκτεθειμένοι» (όπως ΜΜΜ, ανοιχτοί, μεγάλοι χώροι όπως υπαίθριοι χώροι στάθμευσης, κλειστοί χώροι με πολύ κόσμο) δεν θα υπάρχει κανείς να τους βοηθήσει και γι’ αυτό νιώθουν καλύτερα όταν συνοδεύονται από άτομα που εμπιστεύονται. Στην Κοινωνική Φοβία ο κύριος φόβος του ατόμου είναι διαφορετικός. Σε αυτή τη περίπτωση το άτομο φοβάται μην συμπεριφερθεί με τρόπο ή εκδηλώσει συμπτώματα άγχους που θα προκαλέσει το γέλιο, ή την κριτική των άλλων, θα τον/την κάνουν ρεζίλι, θα ντροπιαστεί, και θα τον/την κοροϊδέψουν, νιώθοντας έτσι απόρριψη.
Το υψηλό άγχος που βιώνει το άτομο στις καταστάσεις που νιώθει κάποια από τα παραπάνω μπορεί να τον οδηγήσει σε κρίσεις πανικού, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο ότι θα συμβεί όταν εκτεθεί στις στρεσογόνες, για τον ίδιο, συνθήκες
*Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι στην Κοινωνική Φοβία συγκαταλέγονται και τα άτομα που δεν αισθάνονται φόβο και δυσκολία στις παραπάνω καταστάσεις αλλά το πρόβλημα τους εστιάζει μόνο στις περιπτώσεις που πρέπει να παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε κοινό, ή έχουν να δώσουν κάποια παράσταση (π.χ. ηθοποιοί, τραγουδιστές). Αυτό μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την εργασία ενός ατόμου που μέσα στα επαγγελματικά του καθήκοντά συμπεριλαμβάνονται οι παρουσιάσεις/ομιλίες, να μειώσει τη απόδοση του σε όλους τους τομείς αλλά και την αυτοπεποίθηση του.
Λόγω των παραπάνω το άτομο με Διαταραχή Κοινωνικού Άγχους κάνει εκπτώσεις στην καθημερινότητα του και στη ζωή του και απομονώνει τον εαυτό του, καθώς η προσωπική του έκθεση του προκαλεί υψηλό άγχος. Αυτό έχει μεγάλη επίπτωση στη προσωπική αλλά και επαγγελματική ζωή του, καθώς μπορεί να είναι αδύνατον να εργαστεί φοβούμενος την κριτική αλλά και την παρατήρηση των άλλων στο χώρο εργασίας του, την απομόνωση του εαυτού του από οποιαδήποτε κοινωνικότητα και παρέα αλλά και έλλειψη προσωπικών ερωτικών σχέσεων, εφόσον δεν υπάρχει κοινωνικότητα αλλά απόσυρση.
Το άτομο που βιώνει τα παραπάνω θα πρέπει να επισκεφθεί ειδικό ψυχικής υγείας, εξειδικευμένο σε θέματα αγχωδών διαταραχών, και να μπει σε θεραπεία όπου βήμα βήμα θα δουλέψει το άγχος και το φόβο του στις καταστάσεις που τον επιβαρύνουν στη καθημερινότητα του.
