Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Η μητέρα απομάκρυνε έναν κακοποιητικό για την ίδια και το παιδί της σύζυγο και πατέρα. Ο πατέρας μεγαλώνει μόνος του το παιδί του γιατί η γυναίκα του τον εγκατέλειψε για έναν άλλο σύντροφο. Μια γυναίκα αποφασίζει να συνεχίσει την εγκυμοσύνη της χωρίς την συγκατάθεση του πατέρα, ή μένει έγκυος από τράπεζα σπέρματος. Ο θάνατος χωρίζει ένα ζευγάρι αφήνοντας πίσω πληγωμένα παιδιά. Ένα ζευγάρι χωρίζει από ασυμφωνία χαρακτήρων και ο ένας γονιός απομακρύνεται τόσο, όσο η απουσία του να ισούται με την ανυπαρξία του.
Η στήριξη ενός γονιού προς τον άλλο σε ένα χωρισμό συνίσταται από δύο βασικούς άξονες: τον ψυχολογικό και τον οικονομικό.
- Ο ψυχολογικός άξονας αναφέρεται στην συναισθηματική στήριξη του ενός γονιού προς τον άλλον, όχι σε προσωπικό επίπεδο αλλά σε θέματα που αφορούν τα παιδιά τους και είναι κρίσιμα. Αυτά μπορεί να αφορούν την συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο, στο σπίτι ή στο κοινωνικό του περιβάλλον και στην σωματική και ψυχική του υγεία γενικότερα. Δύο άνθρωποι που χωρίζουν παύουν να είναι σύντροφοι αλλά ποτέ γονείς. Η ύπαρξη δύο γονέων και όχι ενός, σχετίζεται επίσης με την δυνατότητα να υπάρχει διάλογος, διαφορετικές οπτικές γωνίες και όχι μονόπλευρες απόψεις πάνω σε θέματα που αφορούν τα παιδιά.
- Ο οικονομικός άξονας αναφέρεται στην οικονομική στήριξη που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των γονέων και αφορά πάντα τις ανάγκες των παιδιών, είτε αυτό μεταφράζεται στην νόμιμη διατροφή που έχει οριστεί από το δικαστήριο, είτε σε ένα μηνιαίο ποσό που έχει συμφωνηθεί ιδιωτικά. Η οικονομική συμβολή των γονέων συνίσταται στην δυνατότητα του παιδιού να έχει πρόσβαση σε καλύτερη μόρφωση και επιμόρφωση, στην καλή του σωματική υγεία (ιατρική περίθαλψη, φάρμακα, σωστή διατροφή) και στην μείωση του άγχους που νιώθει σε μεγαλύτερες ηλικίες απέναντι στην απόκτηση για ‘τα προς το ζην’, όχι μόνο για το ίδιο αλλά και για το γονέα που το μεγαλώνει.
Οι δυο αυτοί άξονες στήριξης είναι εξίσου σημαντική και απαραίτητη. Ένα «πορτοφόλι» δεν αντικαθιστά τον έναν γονιό. Το συναισθηματικό κενό που αφήνει η απουσία του και μέσα από αυτήν και η απόρριψη του απέναντι στο παιδί, είναι δύσκολο να καλυφθεί.
Το παιδί στην Μονογονεϊκή οικογένεια.
Για ένα παιδί η απουσία του ενός γονιού του προκαλεί άγχος και αγωνία. Πολλές φορές τα παιδιά παίρνουν ρόλους μέσα στην οικογένεια που δεν αρμόζουν στην ηλικία τους καθώς βιώνουν μεγάλη ανασφάλεια για την επιβίωσή τους.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη την παρουσία ενός γονέα για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες: τροφή, στέγη, αγάπη. Όταν ο ένας γονιός έχει φύγει από τη ζωή τους τότε φοβούνται ότι μπορεί και ο άλλος γονιός να τα εγκαταλείψει ή να φύγει από τη ζωή (αν ο θάνατος είναι η περίπτωση) και να μείνουν ολομόναχα χωρίς προστάτη και φροντίδα. Στο μυαλό τους η πιθανότητα να χαθεί και ο δεύτερος γονιός είναι μεγάλη και πολύ επιβαρυντική.
Για αυτό τον λόγο πολλές φορές τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών μπαίνουν σε ένα γονεϊκό ρόλο. Γίνονται γονεϊκά παιδιά προκειμένου να φροντίζουν τον άνθρωπο που τους φροντίζει, ώστε να υπάρχει για εκείνα όσο περισσότερο είναι χρονικά δυνατόν. Αυτή η διαδικασία κάνει το παιδί να μπει σε έναν ενήλικο τρόπο σκέψης χωρίς να του επιτρέπει να ζήσει αυθόρμητα τη παιδική του ηλικία. Για παράδειγμα πολλά παιδιά αντί να παίζουν ζητούν να κάνουν δουλειές του σπιτιού για να ελαφρύνουν τον γονιό. Δε ζητούν πράγματα που θα ήθελαν για να μην επιβαρύνουν οικονομικά τους γονείς τους και παίρνουν ρόλο προστάτη σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Το σημαντικό για έναν γονιό που μεγαλώνει μόνος του παιδιά του, είναι να μεταφέρει το μήνυμα σε αυτά ότι εκείνος είναι εδώ, δυνατός, για να τα φροντίσει, για να εξασφαλίσει την επιβίωση τους, ενώ οι δικοί τους δουλειά είναι να πηγαίνουν σχολείο, να παίζουν και να είναι αυθόρμητα. Φυσικά δε μιλάμε για την διαπαιδαγώγηση παιδιών που μελλοντικά θα ζητούν τα πάντα χωρίς κανένα κόπο, αλλά για παιδιά που θα πάρουν ευθύνες στις πλάτες τους όταν θα είναι η κατάλληλη ηλικία να τις αναλάβουν.
Είναι καλό να εξηγείτε την πραγματικότητα που ζείτε, βάσει της ηλικίας του παιδιού και να είστε πάντα ειλικρινής χωρίς όμως το παιδί σας να νιώθει ότι είστε ανήμπορος να αντεπεξέλθετε. Μην κακοχαρακτηρίζετε τον άλλο γονιό όποιος κι αν είναι ο λόγος που δε ζει κοντά σας. Τα παιδιά μεγαλώνοντας αποκτούν κρίση και μπορούν μόνα τους να αποφασίσουν τα συναισθήματα τους για τις πράξεις του άλλου γονιού.
