Από την Εύα Γιαννακοπούλου – Λογοθεραπεύτρια
Ακούμε συχνά: «το παιδί μου τραυλίζει», «μαμά σήμερα ένα παιδί στο σχολείο τραύλιζε». Να μάθουμε όμως τι είναι ο τραυλισμός; Αρχικά, τα παιδιά με τραυλισμό παρουσιάζουν μια διαταραχή στην ροή της ομιλίας τους. Πιο συγκεκριμένα, επανάληψη της πρώτης συλλαβής (γα-γάλα) ή ακόμα και ολόκληρης της λέξης (θέλω-θέλω νερό) αλλά και φράσης. Μπορεί να εμφανίσουν επιμήκυνση κάποιων ήχων (ννναι) αλλά και απότομες διακοπές ήχων και συλλαβών.
Πόσο συχνά εμφανίζεται ο τραυλισμός και σε ποια ηλικία;
Ο τραυλισμός εμφανίζεται στο 1% του πληθυσμού και είναι συχνότερος στα αγόρια από ότι στα κορίτσια σε αναλογία 3:1. Τα παιδιά εμφανίζουν κάποιες ήπιες δυσκολίες στη ροή της ομιλίας κατά τα διάρκεια της προσχολικής τους ηλικίας που τις περισσότερες φορές τις ξεπερνούν. Υπάρχουν και παιδιά όμως, που χρειάζονται βοήθεια διότι εκεί αναφερόμαστε στον εξελικτικό τραυλισμό, ο οποίος εδραιώνει τα χαρακτηριστικά του τραυλισμού. Οι ηλικίες όπου ο τραυλισμός εδραιώνεται σε εξελικτικός είναι 3-5 ετών. Σπάνια συναντάμε εξελικτικό τραυλισμό σε παιδιά 5-9 ετών και πιο σπάνια σε εφήβους.
Σε ποιον ειδικό απευθυνόμαστε και πότε;
Ο λογοθεραπευτής είναι εκείνος, ο οποίος θα αξιολογήσει το παιδί και θα οργανώσει, αν κρίνει ότι το χρειάζεται, το πλάνο θεραπείας του παιδιού. Ο χρόνος όμως δεν είναι σύμμαχος στον τραυλισμό οπότε η πρώιμη και έγκαιρη παρέμβαση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Παιδιά με ήπιο τραυλισμό τα οποία δεν έχουν δείξει σημάδια σημαντικής βελτίωσης πρέπει να παραπέμπονται μέσα σε 6 με 8 εβδομάδες και παιδιά με οικογενειακό ιστορικό τραυλισμού πρέπει να παραπέμπονται άμεσα για αξιολόγηση.
Βέβαια και οι εκπαιδευτικοί εμπλέκονται στο κομμάτι του τραυλισμού, διότι πολλές φορές θα κλιθούν να κάνουν την παραπομπή σε κάποιο ειδικό. Ας τους δώσουμε, λοιπόν, κάποιες συμβουλές οι οποίες θα τους φανούν χρήσιμες έτσι ώστε να διαχειρίζονται πιο εύκολα περιπτώσεις παιδιών που τραυλίζουν μέσα στην τάξη.
Αν αντιληφθούμε ότι έχουμε ένα παιδί μέσα στην τάξη, το οποίο τραυλίζει, ενημερώνουμε τους γονείς και παραπέμπουμε το παιδί σε κάποιον λογοθεραπευτή.
Αν όμως έχουμε στην τάξη ένα παιδί, το οποίο βρίσκετε σε θεραπεία θα ήταν καλό ο εκπαιδευτικός να ακολουθήσει κάποιες συμβουλές έτσι ώστε να το βοηθήσει κατά τη διάρκεια που βρίσκετε στο σχολικό περιβάλλον.
1) Ο εκπαιδευτικός μπορεί να φτιάξει παραμύθια με τα οποία να «προετοιμάζει» τα παιδιά γύρω από το θέμα του τραυλισμού. Για παράδειγμα: «πώς μπορεί να μιλάει ένα παιδί το οποίο τραυλίζει» μ’ αυτόν τον τρόπο βοηθάμε να μην στιγματιστεί το παιδί στο σχολικό περιβάλλον.
2) Δεν βομβαρδίζουμε το παιδί με πολλές ερωτήσεις. Χρησιμοποιούμε απλές προτάσεις και του δίνουμε πάντα τον απαιτούμενο χρόνο για να απαντήσει.
3) Αν τώρα το παιδί θελήσει να πει κάτι ή να δώσει την απάντηση σε μια ερώτηση και εκείνη την ώρα τραυλίσει ΔΕΝ ολοκληρώνουμε εμείς τη φράση του παιδιού ακόμη κι αν έχουμε καταλάβει τι θέλει να πει. Του δίνουμε χρόνο να απαντήσει.
4) Μιλάμε στο παιδί αργά και καθαρά. Δείχνουμε ότι το ακούμε και ενδιαφερόμαστε γι’ αυτά που μας λέει.
5) Μειώνουμε τις ερωτήσεις που του κάνουμε και μπορούμε να κάνουμε ένα σχόλιο πάνω σ’ αυτά που λέει.
6) Προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να μιλάνε με τη σειρά διότι τα παιδιά με τραυλισμό το βρίσκουν πιο εύκολο να μιλάνε όταν δεν υπάρχουν αρκετές διακοπές στις συζητήσεις
Το τελευταίο και το πιο σημαντικό, είναι να τα ενθαρρύνουμε και να τα επιβραβεύουμε γιατί έτσι τονώνετε η αυτοπεποίθησή τους.
