Από την Ευαγγελία Γιαννακοπούλου – Λογοθεραπεύτρια
Τί είναι η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ);
Η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή, είναι μια διαταραχή κατά την οποία παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων. Εκτιμάται ότι το 7%-10% των παιδιών ηλικίας δυο ετών ενδέχεται να παρουσιάσουν ειδική γλωσσική διαταραχή. Όμως, αυτό το ποσοστό πολλές φορές μειώνεται στις ηλικίες 3-4 ετών αν τα παιδιά δεχθούν έγκαιρη παρέμβαση από ειδικό. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση στην γλωσσική ανάπτυξη και δεν παρατηρείται επιτάχυνση προς το 3ο έτος ηλικίας, αντιθέτως ο ρυθμός είναι πολύ αργός σε σύγκριση με τα τυπικά χαρακτηριστικά παιδιά της ίδιας ηλικίας.
Ποια είναι τα γλωσσικά χαρακτηριστικά της ΕΓΔ;
• Σε φωνολογικό επίπεδο: καθυστερούν στην κατάκτηση των φωνημάτων για αυτό τις περισσότερες φορές η ομιλία τους είναι ακατάληπτη (δεν είναι κατανοητή) και αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που οι γονείς αναζητούν λογοθεραπευτή.
• Σε σημασιολογικό επίπεδο: το εκφραστικό όσο και το αντιληπτικό λεξιλόγιο των παιδιών υστερεί κατά πολύ σε βασικές έννοιες όπως χρώματα, ζώα, εποχές κ.α., καθώς και να μπερδεύουν λέξεις με παρόμοια σημασία ή να μην γνωρίζουν ότι μία λέξη μπορεί να έχει και άλλες έννοιες.
• Σε πραγματολογικό επίπεδο: έχουν δυσκολία να διατηρήσουν το θέμα της συζήτησης, να συμμετέχουν ενεργά, να κατανοήσουν το νόημά της καθώς και να διηγούνται γεγονότα με τη σωστή σειρά.
• Σε συντακτικό – μορφολογικό επίπεδο: παράγουν προτάσεις με απλή δομή Υ-Ρ-Α και μικρές προτάσεις. Παραλείπουν άρθρα, προθέσεις, συνδέσμους και προσδιορισμούς. Δεν κατανοούν τις χώρο-χρονικές έννοιες και μπορεί να γίνεται λανθασμένη χρήση καταλήξεων τόσο των ουσιαστικών όσο και των ρημάτων.
Καθώς τα παιδιά με ΕΓΔ μεγαλώνουν, οι δυσκολίες μεταφέρονται και στο μαθησιακό τους προφίλ. Πιο συγκεκριμένα, δυσκολεύονται στην εκμάθηση της ανάγνωσης, να μάθουν καινούργιες λέξεις καθώς και τις σημασίες τους, ενώ στο γραπτό λόγο παρατηρούνται ορθογραφικά λάθη, γραμματικά λάθη και προτάσεις χωρίς νόημα.
Συμβουλές για δασκάλους για παιδιά με ΕΓΔ στην κανονική τάξη:
• Ο δάσκαλος πρέπει να μιλάει αργά, έτσι ώστε το παιδί να κατανοεί τί θέλει να του πει.
• Να μιλούν συγκεκριμένα χωρίς γενικότητες.
• Να δίνουν χρόνο στο παιδί να επεξεργαστεί, να κατανοήσει και να απαντήσει χωρίς βιασύνη
• Να προσδιορίζει ή να δείχνει, αν αυτό είναι εφικτό, το αντικείμενο για το οποίο γίνεται λόγος είτε αυτό είναι κάποιο αντικείμενο μέσα στην τάξη, είτε μια ζωγραφιά, μια λέξη.
• Να μην διορθώνουν συνεχώς το παιδί μπροστά σε όλη την τάξη, διότι χάνει την αυτοπεποίθησή του.
• Να αποφεύγονται όσο γίνεται μεγάλες προτάσεις με πολλά σχήματα λόγου.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, τα παιδιά με ΕΓΔ είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν. Επίσης, ενδέχεται να χρειαστούν συνεχή κίνητρα για μάθηση. Τα παιδιά με ΕΓΔ χρειάζονται λογοθεραπευτική παρέμβαση για την αντιμετώπιση και την βελτίωση των γλωσσικών δυσκολιών τους.
