Από τον Ελευθέριο Μ. Κρέμερ – Νομικός
Ο Αστικός Κώδικας περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο που το τιτλοφορεί «Σχέσεις γονέων και τέκνων». Οι σχέσεις αυτές καλύπτονται από τα άρθρα 1505 έως 1541 του Κώδικα αυτού.
Ειδικότερα αναφέρεται η γονική μέριμνα για το ανήλικο τέκνο, η οποία είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, που την ασκούν από κοινού. Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση που αφορά αυτό ή την περιουσία του. Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου. Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει, ιδίως, την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του.
Σύμφωνα με το άρθρο 1532 Α.Κ. αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους, για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το Δικαστήριο μπορεί εφ’ όσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο Εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Μέσα στις αρμοδιότητες του Δικαστηρίου είναι να αφαιρέσει από το γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλον, ενώ σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις και εφ’ όσον επίκειται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ή την ψυχική υγεία του τέκνου, ο Εισαγγελέας μπορεί να διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία του μέχρι την έκδοση της αποφάσεως του Δικαστηρίου.
Τέλος, ο γονέας εκπίπτει από τη γονική μέριμνα αν καταδικάστηκε τελεσίδικα σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός μηνός για αδίκημα που διέπραξε με δόλο και που αφορά τη ζωή, την υγεία και τα ήθη του τέκνου.
Έπειτα από όσα προαναφέρθηκαν, καθίσταται σαφές, ότι μία μητέρα έχει τη δυνατότητα να κινηθεί νομικά για την προστασία του παιδιού της, κατά του πατέρα σε περίπτωση που αυτός ασκεί σωματική βία στο παιδί τους και αντίθετα. Η δυνατότητες της μητέρας ξεκινούν από την
• επίσκεψη στον Εισαγγελέα ανηλίκων
• την κατάθεση αναφοράς με τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν τους ισχυρισμούς της και
• ακολούθως την κατάθεση μηνύσεως κατά του πατέρα,
δεδομένου ότι η μητέρα έχει το δικαίωμα αυτό εφ’ όσον έχει τη γονική μέριμνα του παιδιού στην οποία περιλαμβάνεται και η επιμέλειά του.
Ο Εισαγγελέας ανηλίκων, ανάλογα με τη σοβαρότητα της καταγγελίας ή τα πραγματικά περιστατικά, που θα επικαλεσθεί η μητέρα, θα μπορεί να
• διατάξει έρευνα μέσω Κοινωνικών Λειτουργών, οι οποίοι θα επισκεφτούν το σπίτι και θα συντάξουν αναφορά για τις συνθήκες διαβίωσης του τέκνου, καθώς και για την συμπεριφορά των γονέων προς αυτό ή
• να κινηθεί αυτεπαγγέλτως, εάν υπάρχουν γραπτές αναφορές από Ιατροδικαστή που εξέτασε το παιδί και διαπίστωσε σωματικές βλάβες.
Η μητέρα έχει επίσης το δικαίωμα να στραφεί κατά του πατέρα μέσω των Πολιτικών Δικαστηρίων και να ζητήσει την αφαίρεση της επιμέλειας ή και της γονικής μέριμνας από αυτόν.
Στην συγκεκριμένη αναφορά, δεν αναλύεται η περίπτωση, κατά την οποία, το παιδί έχει γεννηθεί εκτός γάμου των γονέων του, διότι τότε η επιμέλεια του παιδιού ανήκε αποκλειστικά στη μητέρα. Μόνο στην περίπτωση που ο πατέρας έχει αναγνωρίσει το παιδί σαν δικό του έχει το δικαίωμα της επικοινωνίας με αυτό.
———
O Ελευθέριος Μ. Κρέμερ είναι δικηγόρος στον Άρειο Πάγο και ασκεί το επάγγελμά του επί σαράντα χρόνια, με πολυετή εμπειρία σε θέματα Αστικού δικαίου (οικογενειακό, κληρονομικό, θέματα ακινήτων, μισθώσεις κλπ.), και Εμπορικού δικαίου.
