Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούω από ζευγάρια να μου εκφράζουν ανησυχία και φόβο για τις αντιδράσεις των παιδιών τους στην επικείμενη απόφαση διαζυγίου τους. Το ζευγάρι–γονείς αγωνιούν στο πως τα παιδιά τους θα κρίνουν την απόφαση τους και περισσότερο ανησυχεί αυτός που αποφασίζει να χωρίσει ή που αποχωρεί από την οικογενειακή εστία. Φυσικά δεν αναφέρομαι για τον πόνο και την ενδεχόμενη πληγή που μπορεί να προκαλέσει ένας χωρισμός/διαζύγιο στις παιδικές ψυχές, αλλά το πόσο επικριτικά μπορεί να γίνουν τα παιδιά σε σχέση με το αν οι γονείς παίρνουν τη σωστή απόφαση σχετικά με τη μεταξύ τους σχέση σαν ζευγάρι και όχι όσον αφορά το γονεϊκό τους ρόλο. Αναφέρομαι λοιπόν στην κρίση των παιδιών κυρίως από την εφηβεία κι έπειτα.
Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος των παιδιών σε αυτές τις περιπτώσεις και πως πρέπει οι γονείς να το διαχειριστούν;
Τα παιδιά είναι μάρτυρες της σχέσης των γονιών τους από την ημέρα που μπορούν να αντιληφθούν και να έχουν αναμνήσεις. Σε μία σχέση και κατ’ επέκταση σε ένα χωρισμό/διαζύγιο και οι δύο έχουν μερίδιο και ευθύνη για τις επιλογές τους στις συμπεριφορές τους που οδήγησαν τη σχέση σε αδιέξοδο.
Ο χωρισμός ενός ζευγαριού με παιδιά σαφέστατα τα επηρεάζει και πρέπει οι γονείς να φροντίσουν η μετάβαση να γίνει όσο πιο ήρεμα και ομαλά γίνεται για να διατηρηθεί, όσο είναι εφικτό, η ψυχική ηρεμία και ισορροπία των παιδιών σε μία περίοδο που πολλά θα αλλάξουν. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αφορά τα παιδιά και δεν είναι στην κρίση τους να αποφασίσουν ποιος φταίει και ποιος όχι σε αυτό το χωρισμό.
Την σχέση του ζευγαριού την γνωρίζει μόνο το ίδιο το ζευγάρι. Το τι έχει προσφέρει ο καθένας στην σχέση και που δεν έχει προσπαθήσει επαρκώς στην οικογένεια το γνωρίζουν μόνο οι δυο τους. Τα παιδιά παρακολουθούν την καθημερινότητα του ζευγαριού, τους γονείς τους, που όμως αφενός υπάρχει πριν γεννηθούν, αφετέρου δεν γνωρίζουν όλα τα κομμάτια της, που πολύ σωστά και σοφά οι γονείς δεν τα μοιράζονται με τα παιδιά τους. Τα παιδιά σε ένα χωρισμό θα υποστηρίξουν αυτόν που αγαπούν ή αυτόν που του έχουν αδυναμία περισσότερο, αυτόν που θεωρούν ότι τα ίδια τα έχει στηρίξει παραπάνω, ή τον γονιό που θεωρούν ότι έχουν περισσότερο ανάγκη, ή ακόμα και να καταδικάσουν την επιλογή του χωρισμού/διαζυγίου θεωρώντας ότι αυτό απειλεί την δική τους ποιότητα ζωής. Όλα αυτά γίνονται ενστικτωδώς. Τα παιδιά όμως ακόμα κι αν είναι στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης τους, δεν έχουν την εμπειρία της ζωής για να κατανοήσουν πως λειτουργεί μία σχέση και ότι ό,τι βλέπουν δε σημαίνει ότι είναι και η απόλυτη πραγματικότητα.
Οι γονείς λοιπόν που βρίσκονται στο εδώλιο του κατηγορούμενο από τα παιδιά τους, καλό είναι να τους εξηγήσουν ότι εκείνα δε γνωρίζουν όλα τα κομμάτια της σχέσης με τον άλλο γονιό. Είναι φυσιολογικό να θέλουν να υπερασπιστούν τον γονιό που θεωρούν ως αδικημένο, αλλά μία σχέση ετών έχει μέσα της ιστορίες που δε μπορούν να αναλύσουν και να κατανοήσουν. Κοινώς η σχέση των γονιών δεν είναι προς κρίση των παιδιών τους, ούτε τα παιδιά αποτελούν κομμάτι αυτής. Πολλοί γονείς για να νιώσουν την στήριξη που χρειάζονται δίνουν στα παιδιά τους το βήμα να επιτίθενται στον γονιό που «φεύγει» από την σχέση, βάζοντας τα παιδιά τους στην θέση του κριτή και του διαιτητή, κάτι που αργότερα μπορεί να κοστίσει στα παιδιά ψυχολογικά και να τους δημιουργήσει προβλήματα και ενοχές με τον γονιό που δε ζει μαζί τους καθημερινά.
Η σχέση σας είναι δικιά σας και όχι των παιδιών σας. Κρατήστε την για εσάς.
