Από την Ιωάννα Φαντζίκη – Συμβουλευτική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια
Η μουσικοθεραπεία αποτελεί μια εναλλακτική, ολιστική μορφή θεραπείας και παρέμβασης στον αυτισμό, η οποία γίνεται ολοένα πιο δημοφιλής και περιζήτητη στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια, καθώς δρα ευεργετικά σε πολλαπλά επίπεδα.
Πως λειτουργεί η μουσικοθεραπεία, ποια είναι τα οφέλη της και ποιος ο ρόλος του εξειδικευμένου μουσικοθεραπευτή;
Αρχικά, ο μουσικοθεραπευτής πρέπει να είναι ένα άτομο που να χαρακτηρίζεται από φυσική αντοχή, συναισθηματική σταθερότητα και προσαρμοστικότητα, υπομονή και κατανόηση (AMTA, 1998), καθώς έρχεται σε επαφή με άτομα διαφορετικής ηλικίας, συναισθηματικών αναγκών και λειτουργικότητας. Παράλληλα οφείλει να γνωρίζει καλά, τουλάχιστον ένα μουσικό όργανο, και να έχει εικόνα από διαφορετικά στυλ μουσικής (Στυλιανού, 2012).
Σε αντίθεση με την απλή εκμάθηση ενός οργάνου ή την μουσική αλληλεπίδραση, η μουσικοθεραπεία παρέχει ένα πλαίσιο ασφάλειας, κατανόησης και οικειότητας για το παιδί, όπου μέσω της ορθής αξιολόγησης των δυνατοτήτων και των αναγκών του, ακολουθούνται εξειδικευμένες τεχνικές και θέτονται συγκεκριμένοι στόχοι.
Μέσω της μουσικής, ακόμη και τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα και δεν έχουν λόγο, ενισχύονται προκειμένου να συμμετέχουν, να επικοινωνήσουν και να εκφραστούν. Πιο συγκεκριμένα, το τραγούδι πέρα από την ευχαρίστηση που προκαλεί, βοηθά την γλωσσική ανάπτυξη, εισάγοντας νέες λέξεις και έννοιες, ενώ παράλληλα απαιτεί μεγαλύτερη στοματική μετακίνηση, άρα συμβάλλει στην καλύτερη άρθρωση.
Επίσης, μέσω το τραγουδιού μπορούμε να διδάξουμε σύνθετες γνωστικές έννοιες για τα παιδιά με ΔΑΦ, όπως είναι λχ οι αριθμοί, τα χρώματα, το αλφάβητο, με μεγαλύτερη ευκολία ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την μνήμη τους, αλληλεπιδραστικά μέσω του παιχνιδιού και της εκδραμάτισης.
Ακόμη μέσω της μουσικοθεραπείας, καλλιεργούνται και οξύνονται κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες όπως είναι η μίμηση, το καθρέφτισμα, η ακρόαση, η εστίαση σε ένα πρόσωπο και η ανταπόκριση σε αυτό, δεξιότητες που είτε απουσιάζουν είτε παρουσιάζουν σοβαρά ελλείμματα σε άτομα με αυτισμό.
Η μουσικοθεραπεία συμβάλλει και στην βελτίωση των κινητικών δεξιοτήτων. Μέσα από την σταθερότητα και την προβλεψιμότητα που δίνει ο ρυθμός και την χρήση συγκεκριμένων στρατηγικών στοχεύουμε στην αντιμετώπιση προβλημάτων που περιλαμβάνουν κακό συντονισμό του σώματος, θέματα ισορροπίας ακόμη και προβλήματα βαδίσματος.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι καθώς ο μουσικοθεραπευτής ενισχύει την μη λεκτική επικοινωνία μέσω της βλεμματικής επαφής, των εκφράσεων του προσώπου, του τόνου της φωνής και της κίνησης του σώματος, διαμορφώνεται μια σχέση που προάγει την συναισθηματική υγεία και την σταθερότητα με το παιδί, συμβάλλοντας στην ελάττωση των επιπέδων στρες και κατά συνέπεια των στερεοτυπιών του.