Από την Ιωάννα Φαντζίκη – Συμβουλευτική Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια
Ένα από τα ενδεικτικότερα χαρακτηριστικά των Διαταραχών Αυτιστικού Φάσματος, σχετίζεται με δυσκολίες στην επικοινωνία και τον λόγο. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε αξιοσημείωτη ποικιλομορφία στην γνωστική και γλωσσική εξέλιξη των παιδιών με αυτισμό. Τούτο συμβαίνει, καθώς κάποια από αυτά τα παιδιά αναπτύσσουν λόγο καθυστερημένα, σε άλλα η γλωσσική ανάπτυξη διακόπτεται (λχ το παιδί να μιλά και στην πορεία να χάσει την ομιλία του, άλλα ηχολαλούν (επαναλαμβάνουν λέξεις ή προτάσεις που ακούν ή άκουσαν) και άλλα δεν αναπτύσσουν καθόλου λόγο.
Οι διαταραχές επικοινωνίας σχετίζονται με δυσκολίες στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης πριν την εμφάνιση λόγου, ενώ οι διαταραχές λόγου με τις δυσκολίες που έχει το άτομο που έχει την πρόθεση και θέλει να επικοινωνήσει στον λόγο του και ως εκ τούτου αδυνατεί.
Δεδομένου ότι η οπτική δίοδος επεξεργασίας πληροφοριών είναι ιδιαίτερα οξυμένη στα παιδιά με αυτισμό, έχουν δημιουργηθεί εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας στα οποία μπορούν να εκπαιδευτούν τα παιδιά, οι φροντιστές και οι οικογένειες τους προκειμένου να επικοινωνούν με λειτουργικό και αποτελεσματικό τρόπο. Ένα από τα πλέον διαδεδομένα εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας είναι το PECS (Picture Exchange Communication System).
To PECS αναπτύχθηκε το 1985 σαν ένα μοναδικό πακέτο παρέμβασης και ενισχυτικής/εναλλακτικής επικοινωνίας για άτομα με κάποια διαταραχή του φάσματος του αυτισμού ή συναφείς αναπτυξιακές δυσκολίες.
Το υλικό της μεθόδου βασίζεται σε εικόνες-σύμβολα και περιλαμβάνει έξι στάδια. Το άτομο ξεκινά μαθαίνοντας να ανταλλάσσει μια εικόνα για ένα επιθυμητό αντικείμενο και καταλήγει στην δόμηση προτάσεων. Ο μαθητής ξεκινά μαθαίνοντας πώς να εκφράζει την επιθυμία του για ένα αντικείμενο, και σταδιακά προχώρα στην διάκριση μεταξύ εικόνων και μετέπειτα στην δόμηση μιας απλής πρότασης. Απώτερος σκοπός της μεθόδου είναι η ανάπτυξη αυθόρμητης, έλλογης επικοινωνίας, βασιζόμενη στις προσωπικές επιθυμίες του ατόμου. Το PECS δεν απαιτεί πολύπλοκα ή ακριβά υλικά για την εφαρμογή του. Μπορεί να εφαρμοστεί στο σπίτι, το σχολείο ή την κοινότητα από διαφορετικούς συντρόφους επικοινωνίας.