Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Ένας σχετικά πρόσφατος τίτλος σε άρθρο των New York Times ήταν: ‘Prozac Nation is now United States of Xanax’. Ένας τίτλος θα έλεγα θλιβερός αλλά πέρα για πέρα ρεαλιστικός. Η λέξη άγχος είναι στο καθημερινό μας λεξιλόγιο και δεν είναι λίγοι αυτοί που καταφεύγουν σε ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις ή/και σε φαρμακευτική αγωγή. Τι σχέση έχει όμως το άγχος με την χρήση των smartphones; Είναι ένα τόσο εξυπηρετικό εργαλείο μία από τις ρίζες του «κακού» για το άγχος μας; Τι είναι το FOMO και ποιους αφορά;
Όταν με ρωτούν ποια είναι τα πιο συνήθη περιστατικά που συναντάω στο γραφείο μου, απαντώ χωρίς δεύτερη σκέψη: Άγχος! Αν τα ‘90s ήταν η εποχή της κατάθλιψης, οι millennials ζούμε σίγουρα υπό τον φόβο των αγχωδών διαταραχών, με ή χωρίς κατάθλιψη.
Διαβάζοντας για το άγχος και την χρήση των smartphones, έπεσα πάνω σε ένα άρθρο με ουκ ολίγες πρόσφατες έρευνες που μελετούσαν την σχέση άγχους και ύπαρξης των smartphones στη ζωή μας. Εκτός του ότι η τεχνολογία μπορεί να μας κοροϊδέψει άθελα της, αφήνοντας μας να πιστεύουμε ότι ο συνομιλητής μας γράφει μια απάντηση ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι καν ενεργός στο messenger, κάτι που κάνει πολλούς να καρδιοχτυπούν και να θυμώνουν χωρίς λόγο, φαίνεται πως και μόνο η μερική, προσωρινή απώλεια του κινητού μας είναι ικανή να αυξήσει τα επίπεδα άγχους μας.
Έχετε ακούσει ποτέ τον όρο ‘FOMO’; Fear Of Missing Out. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το FOMO ίσως να συγκαταλέγεται στο μέλλον στο Διαγνωστικό & Στατιστικό Εγχειρίδιο της APA (DSM – American Psychiatric Association) ως μια φοβία δίπλα στην αγοραφοβία και την κοινωνική φοβία, ή ακόμα και στην κατηγορία των Ιδεοψυχαναγκαστικών Διαταραχών. Και φυσικά στην περίπτωση των smartphones, μιλάμε για τα αμέτρητα μηνύματα, τα ‘likes & comments’, ακόμα και κλήσεις στο viber ή στο whatsapp που ο χρήστης αγωνιά και αγχώνεται ότι θα «χάσει», αν δεν έχει το κινητό του τηλέφωνο ως επέκταση του χεριού του και της ύπαρξής του ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Οι έρευνες μας μιλούν. Το 38% των έφηβων κοριτσιών και το 26% των έφηβων αγοριών πάσχουν από κάποια αγχώδη διαταραχή (Institute of Mental Health). Έρευνα του 2014 της Dr. Nancy Cheever σε φοιτητές, έδειξε ότι η στέρηση του κινητού, στα νέα αυτά παιδιά, προκαλούσε την διαδοχική αύξηση του άγχους τους, ανά 10 λεπτά, σε ένα διάστημα μίας ώρας και σε συνθήκες εργαστηρίου όπου δεν είχαν με τίποτα άλλο να απασχοληθούν. Οι συμμετέχοντες που μέσα από ερωτηματολόγια είχε μετρηθεί ο χρόνος χρήσης του smartphone τους ημερησίως, παρουσίασαν αντίστοιχα αποτελέσματα: όσοι έκαναν έντονη χρήση του κινητού τους τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της ημέρας είχαν και τα υψηλότερα ποσοστά άγχους κατά την παρατήρηση τους.
Άλλη έρευνα μας παρουσιάζει αποτελέσματα σχετικά με το πόσο πολύ μας απασχολεί αυτή η συσκευή και η σύνδεση της με τα social media, καθώς παρατηρήθηκε ότι άνθρωποι που προσπαθούσαν να λύσουν ένα παζλ ή συνομιλούσαν, δυσκολευόντουσαν να συγκεντρωθούν στην κουβέντα και αντίστοιχα να λύσουν το παζλ, όταν το κινητό τους τηλέφωνο ήταν εκτός του οπτικού τους πεδίου ή όταν αντιλαμβανόντουσαν ότι κάποιος τους καλεί, με περιπτώσεις όπου οι συμμετέχοντες προσπαθούσαν έντονα να δουν έστω και από μακριά αν υπάρχει κάποια καινούρια ειδοποίηση στην οθόνη τους. Το ίδιο συνέβαινε ακόμα και όταν η τηλεφωνική συσκευή δεν ανήκε σε κανέναν από τους συνομιλητές.
Οι επιπτώσεις του FOMO και όλων των παραπάνω φυσικά αγγίζουν αρνητικά την σχολική και ακαδημαϊκή απόδοση των μαθητών και φοιτητών αντίστοιχα, ενώ μπορεί να μειώσει την απόδοση των εργαζομένων ή να επηρεάσει την συγκέντρωση τους άρα και την ποσότητα αλλά και ποιότητα της καθημερινής τους εργασίας.
Σε μία εποχή όπου όλα τρέχουν πολύ γρήγορα και όλοι θέλουμε να νιώθουμε ότι συμμετέχουμε ενεργά σε όλα τα πεδία που μας ενδιαφέρουν, τα social media και κάθε application επικοινωνίας μοιάζει να μας απορροφούν όσο ποτέ και να ξεχνάμε ότι γινόμαστε πολύ συχνά σκλάβοι αυτών και όχι εκείνα εργαλεία για εμάς.
#RethinkYourSmartphoneBehaviour
Πηγή: Psychology Today
