Από την Ίριδα Κρέμερ – Συβουλευτική Ψυχολόγος
Είναι φυσιολογικό και αναγκαίο να προστατευόμαστε μέσα σε μία πανδημία. Η χρήση της μάσκας αλλά και των αντισηπτικών είναι στην πρώτη γραμμή και η ζωή μας έχει αναμφισβήτητα μπει σε τελείως άλλη τροχιά από αυτή που γνωρίζαμε. Όλοι μας προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα και να είμαστε όσο πιο σχολαστικοί μπορούμε στον καθαρισμό των χεριών μας, των αντικειμένων γύρω μας και της προστασίας από τον ιό του περιβάλλοντος μας.
Όλη αυτή η διαδικασία καταλαμβάνει χρόνο μέσα στη μέρα μας αλλά και χώρο στη σκέψη μας όταν πρέπει, δηλαδή όταν είμαστε έξω για ψώνια ή επιστρέφοντας σπίτι που πρέπει να απολυμάνουμε τα χέρια μας. Πότε όπως οι σκέψεις αλλά και η δραστηριότητα αυτή αγγίζει την υπερβολή και μοιάζει να γίνεται μια εμμονή;
Το άγχος είναι ένας μηχανισμός που βρίσκει ποικίλους τρόπους να κάνει την εμφάνισή του. Ένας άνθρωπος αγχώδης που είχε εκφράσει κάποια συμπτώματα κλινικού άγχους πριν την πανδημία του κορωνοϊού ή κάποιος που ήταν ήδη σε μία έντονη αγχώδη κατάσταση, δηλαδή είχε εμφανίσει κάποια αγχώδη διαταραχή (π.χ. φοβίες, διαταραχή πανικού) ή κάποια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, είναι πολύ πιθανόν έως βέβαιο ότι η κατάσταση του θα επιδεινώθηκε με κατεύθυνση φόβου ή ψυχαναγκασμού προς τον κορωνοϊό. Αυτό σημαίνει ότι το άγχος που βιώνει σε σχέση με τον κορωνοϊό είναι πολλαπλάσιο αυτού που βιώνουν οι μη αγχώδεις άνθρωποι και ότι ένας ψυχαναγκαστικός άνθρωπος θα εντάξει στους ψυχαναγκασμούς και τις τελετουργίες του και τον φόβο μόλυνσης από τον κορωνοϊό σε υπερβολικό βαθμό.
Τι σημαίνει στην πράξη αυτό; Ότι οι σκέψεις μόλυνσης από τον κορωνοϊό θα είναι καθημερινές, μόνιμες, το άτομο δε μπορεί μέσα στην ημέρα να απαλλαγεί από αυτές και κάθε του συμπεριφορά, πράξη, επιλογή βασίζεται σε αυτό το φόβο. Για παράδειγμα μπορεί να δούμε αύξηση στις φορές που ένας ψυχαναγκαστικός πλένει τα χέρια του σε σχέση με πριν την πανδημία ή έναν άνθρωπο φοβικό να περιορίζει ακόμα περισσότερο τις εξόδους του σε συγκεκριμένα μέρη, π.χ. σούπερ μάρκετ, προσπαθώντας έτσι να προστατευθεί από τον ιό και να μειώσει το άγχος του. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να δούμε το άτομο να μην βγαίνει από το σπίτι και να γίνεται εξαιρετικά φοβικό και ψυχαναγκαστικό ακόμα και με τα άτομα με τα οποία ζει μαζί ή συναντά στην καθημερινότητα του. Όπως σε όλες τις φοβίες και ψυχαναγκασμούς έτσι και σε αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος αρχίζει και κάνει εκπτώσεις στη ζωή του, δηλαδή μειώνει δραστηριότητες που υπό συνθήκες απαλλαγμένες από άγχος δε θα άλλαζε/σταματούσε.
Με την δικαιολογία της πανδημίας δε σημαίνει ότι η κάθε υπερβολή του ατόμου είναι λογική. Όπως έχει παρασυρθεί στο παρελθόν από την φοβία του ή το ψυχαναγκασμό του, έτσι και τώρα χρειάζεται βοήθεια από έναν ειδικό ώστε να αντιμετωπίσει τα πράγματα με περισσότερη ψυχραιμία, λογική και με τα κατάλληλα μέτρα προστασίας χωρίς όμως υπερβολές και ακραίες αντιδράσεις.
Όταν λοιπόν ο φόβος μας για τον κορωνοϊό καταλαμβάνει τις σκέψεις μας, τις συζητήσεις μας με φίλους και γνωστούς επί εικοσιτετράωρου βάσεως και αλλάζει δραματικά τις συμπεριφορές μας στην καθημερινότητα, τότε είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε αν τελικά το άγχος μας για αυτή τη πανδημία ξεπερνάει το φυσιολογικό και μας καθιστά παραλυμένους ψυχολογικά, συμπεριφορικά και πνευματικά.
