Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Το άγχος είναι κομμάτι της ζωής μας. Δεν αποτελεί απαραιτήτως απειλή καθώς μπορεί να κυμαίνεται σε διαφορετικά επίπεδα σε κάθε άνθρωπο. Η βαρύτητα του άγχους μας είναι αυτή που θα καθορίσει αν ένα άτομο πάσχει από κλινικό άγχος ή όχι. Τι θα πει κλινικό άγχος; Ας ξεκινήσουμε από την βάση του. Όλοι έχουμε ένα βασικό επίπεδο άγχους που είναι το δημιουργικό, παραγωγικό άγχος, δηλαδή αυτό που ονομάζουμε το ‘καλό’ άγχος και είναι αυτό που μας κρατάει σε μία υγιή αφύπνιση για όλα αυτά που θέλουμε να κάνουμε στην καθημερινότητα μας. Όταν αυτό το άγχος αρχίζει και αυξάνεται και φτάνει σε επίπεδα που μας παραλύει και δε μας επιτρέπει να κάνουμε πράγματα που κάναμε πριν, π.χ. να εργαστούμε, να συναντήσουμε τους φίλους μας και να το ευχαριστηθούμε, να διασκεδάσουμε, τότε το άγχος μας αρχίζει να αγγίζει το κλινικό άγχος, δηλαδή το κακό άγχος ή διαβρωτικό άγχος, καθώς αρχίζει και ροκανίζει τις συνήθειες μας και τις καθημερινές μας δραστηριότητες.
Οι άνθρωποι συνήθως ζητάνε την βοήθεια ενός ειδικού είτε όταν το άγχος τους έχει φτάσει στο αποκορύφωμα του (κρίσεις πανικού ή έντονα σωματικά συμπτώματα άγχους σε τακτά χρονικά διαστήματα), είτε όταν γίνεται κάποια ανατροπή στη ζωή τους λόγω των δυσκολιών που φέρνει το άγχος τους, π.χ. ένας χωρισμός, μια απόλυση, είτε όταν οι οικείοι τους παύουν να δείχνουν ανεκτικότητα στα εμπόδια που το ίδιο το άτομο θέτει στον εαυτό του και κατ’ επέκταση επηρεάζουν κι εκείνους.
Ο μηχανισμός του άγχους είναι ένας σημαντικός εχθρός για πολλές καθημερινές μας λειτουργίες. Όταν αισθανόμαστε απειλή ενστικτωδώς ο οργανισμός μας εγκαταλείπει όποια δραστηριότητα κι αν κάνει και επικεντρώνεται στο να αντιμετωπίσει την στρεσσογόνο κατάσταση. Οι λειτουργίες μας μπαίνουν σε παύση και οι αντιδράσεις μας ποικίλουν αναλόγως της ιδιοσυγκρασίας μας. Οι επιλογές είναι τρεις: Fight, flight, freeze. Δηλαδή είτε θα παλέψουμε για να αντιμετωπίσουμε την απειλή, είτε θα την αποφύγουμε και θα συντηρήσουμε το πρόβλημα άρα και την απειλή, άρα και τα υψηλά επίπεδα άγχους, είτε θα μουδιάσουμε, θα παγώσουμε όπως λέει και η λέξη και θα μείνουμε στην ίδια κατάσταση όπου και πάλι το άγχος μας δεν θα μειωθεί. Όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιμετωπίσουμε το άγχος μας, τότε αυτό αρχίζει και εισχωρεί σε όλη μας τη ζωή. Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα πως μπορεί να επηρεάσει το άγχος τις καθημερινές μας λειτουργίες.
Σχέσεις
Όταν το άγχος έχει αρχίσει να μας πλημμυρίζει και συνοδεύει τη κάθε μας σκέψη είναι πολύ δύσκολο να είμαστε ψύχραιμοι και εν ηρεμία να αντιμετωπίσουμε το οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει στη ζωή μας. Αυτό σημαίνει ότι και στην σχέση μας με τον σύντροφό μας ή τα παιδιά μας ή τους φίλους μας, οι αντιδράσεις μας θα είναι είτε συγκαταβατικές και με τάσεις απόσυρσης, ή γεμάτες με ένταση και νεύρα κάτι που πυροδοτεί τον θυμό και την ακαμψία του συνομιλητή μας και εμποδίζει τον διάλογο άρα και την συνεννόηση. Οι σχέσεις αρχίζουν και φθείρονται και οι άνθρωποί μας είτε απομακρύνονται είτε μας αντιμετωπίζουν σαν άβουλα πλάσματα που πρέπει να κατευθύνουν. Η σχέση αποσυντίθεται.
Σεξ
Η σεξουαλική λειτουργία προσβάλλεται από το μηχανισμό του άγχους και αυτό μπορεί να φανεί είτε στην έλλειψη επιθυμίας, άρα και συνήθως απομάκρυνσης από τον ερωτικό σύντροφο, είτε μέσα από δυσλειτουργία της διέγερσης, προβλήματα στύσης στον άντρα ή προβλήματα διέγερσης στη γυναίκα, αλλά και προβλήματα οργασμού και στα δύο φύλα που μπορεί να απουσιάζει στις προσπάθειες επαφής των σεξουαλικών συντρόφων.
Εργασία/Σπουδές
Όταν χρειαζόμαστε συγκέντρωση, μνήμη και παραγωγικότητα, σίγουρα το άγχος δεν είναι υποστηρικτής αυτών. Η αποδοτικότητα ενός ατόμου με υψηλό άγχος μειώνεται και όλες του οι βασικές λειτουργίες καθώς και η διάθεση του παίρνει μια κατηφορική πορεία. Πως μπορεί άλλωστε ένας άνθρωπος να δημιουργήσει ή παράγει όταν όλο του το σύστημα χτυπάει ένα συνεχή συναγερμό απειλής και του αποσπά μονίμως την προσοχή.
