Από την Ίρις Κρέμερ – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Ζούμε σε μία εποχή που το κινητό τηλέφωνο, ή το tablet μας, έχει γίνει η επέκταση του χεριού μας. Συσκευές που δεν προσφέρουν απλά την δυνατότητα επικοινωνίας για να ακούσεις τη φωνή του άλλου και να συνεννοηθείς για το που θα τον συναντήσεις, αλλά ένας ολόκληρος κόσμος σε μία τόσο δα μικρή συσκευή που μπορούμε να κάνουμε σχεδόν τα πάντα μέσα από αυτήν.
Τα ερεθίσματα και οι δυνατότητες πολλές, κάτι που καθιστά το κινητό μας τηλέφωνο μία λύση στην μοναξιά, στην ανία, στο άγχος και σε κάθε κατάσταση που χρειαζόμαστε έναν αντιπερισπασμό ή κάτι εύκολο και γρήγορο να μας χαλαρώσει.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που χρησιμοποιούμε το κινητό μας τηλέφωνο θέλει μεγάλη προσοχή για να μην εθιστούμε και ξεπεράσουμε τα όρια του φυσιολογικού.
Πότε ξεπερνάμε τα όρια;
Στην ψυχολογία μιλάμε για ψυχαναγκασμό όταν το άτομο ξοδεύει μέσα την ημέρα τουλάχιστον 1 ώρα συνολικά διεκπεραιώνοντας όλες τις κινήσεις/τελετουργίες πίσω από την έμμονη ιδέα του. Με αυτή βέβαια τη λογική όλοι μας θα μπορούσαμε να είμαστε εθισμένοι με το κινητό μας, καθώς όταν μέχρι και θέματα εργασίας “περνάνε” μέσα από αυτό, τότε η 1 ώρα μέσα στην ημέρα ακούγεται έως και φυσιολογικός χρόνος.
Η διαφορά όμως είναι όταν το άτομο ασχολείται με το κινητό του τηλέφωνο διαρκώς ακόμα κι όταν βρίσκεται με φίλους, την ώρα που παρακολουθεί μια ταινία στο σινεμά, την ώρα που εργάζεται, που οδηγεί, την ώρα που έχει αγκαλιά τον/την σύντροφο του, το παιδί του. Όταν το άτομο αρχίζει να στερεί χρόνο από τον εαυτό του με τους δικούς του ανθρώπους, με ανθρώπους που αγαπά ή ενώ έχει επιλέξει μια δραστηριότητα που όλοι γνωρίζουν ότι επιθυμεί και τον διασκεδάζει, ξαφνικά δε μπορεί να ζήσει τις στιγμές και αντ’ αυτού ασχολείται με το κινητό του τηλέφωνο, τότε μιλάμε για έναν εθισμό που επιδρά σημαντικά στην καθημερινότητα του και τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Πως θα κατανοήσω αν έχω εθιστεί;
1. Σίγουρα μια πρώτη ένδειξη είναι οι παρατηρήσεις και τα παράπονα του περιβάλλοντος. Όταν αρχίζουν οι γύρω σας, οι δικοί σας άνθρωποι να παραπονιούνται για τον χρόνο που περνάτε στο κινητό τηλέφωνο, τότε πρέπει κι εσείς να παρατηρήσετε τον εαυτό σας και να σκεφτείτε μήπως έχουν δίκιο. Μια καλή λύση είναι να τους ρωτήσετε πόση ώρα παρατηρούν εκείνη εσάς να “παίζετε” με το κινητό σας.
2. Φτιάξτε ένα ημερολόγιο της εβδομάδας όπου για κάθε μέρα θα καταγράφετε πόσες φορές έχετε ασχοληθεί με το κινητό σας και ιδανικά πόση ώρα (π.χ. από τις 19.00 που μπήκα σπίτι μέχρι τις 20.15 που κοίμισα το παιδί μου). Αν είστε εθισμένος με το κινητό τότε θα εκπλαγείτε κι εσείς οι ίδιοι με την ώρα που σπαταλάτε στη χρήση του και αυτή σας η κίνηση θα γίνει πιο συνειδητή, κάτι που θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε σε φυσιολογικά πλαίσια.
Μήπως ο εθισμός μου λειτουργεί σαν κρυψώνα;
Είναι πολύ πιθανόν η έντονη χρήση του κινητού τηλεφώνου να σας έγινε συνήθεια κι εμμονή λόγω κάποιας άλλης αιτίας.
Για παράδειγμα μπορεί να ντρέπεστε να μιλήσετε σε κόσμο κατ’ ιδίαν και να επικοινωνείτε μέσω των κοινωνικών δικτύων (Facebook, Tinder, Viber, WhatsApp), είτε για να φλερτάρετε ή ακόμα και για να αναζητήσετε νέο σύντροφο.
Εξίσου σημαντικός λόγος είναι η μοναξιά και ενδεχομένως η κατάθλιψη, που μόνoς σας, σε ένα ασφαλή, χωρίς έκθεση κόσμο να σας δίνει την αυτοπεποίθηση και την ψυχαγωγία που έχετε ανάγκη.
Τέλος μπορεί κάλλιστα αυτή η εμμονή να οφείλεται σε μία έξοδο διαφυγής και απομόνωσης από τα προβλήματα, τις δύσκολες σχέσεις σας, όπου με το πάτημα ενός κουμπιού βρίσκεστε σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου όλα αφορούν τους άλλους κι όχι εσάς κι έτσι το μυαλό χαλαρώνει. Αυτό βέβαια καθιστά εσάς ανήμπορους να αντιμετωπίσετε τη ζωή σας, δηλαδή παραιτείστε!.
Πως μπορώ να αντιμετωπίσω τον εθισμό αυτό;
Αν απλά ο εθισμός σας οφείλεται σε μία συνήθεια που άθελα σας έγινε εμμονή λόγω της επανάληψης κι ενώ θέλετε δε μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτήν, τότε μπορείτε να προσπαθήσετε, αφού κάνετε το ημερολόγιο με την καταγραφή της καθημερινής χρήσης του κινητού τηλεφώνου ή tablet για μια εβδομάδα που θα σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε πόσο χρόνο σπαταλάτε σε αυτά, να μειώσετε σταδιακά το χρόνο που “δίνετε” στον εθισμό σας και να γίνει η χρήση πιο συνειδητή και ουσιώδης με το καιρό.
Αν ο εθισμός σας κρύβει άλλα θέματα, τότε καλό θα ήταν να επισκεφθείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, όπου θα δουλέψετε και τα δύο διαφορετικά κομμάτια του εθισμού σας ώστε να επανέλθετε σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής, να αυξήσετε την αυτοπεποίθηση σας και να βελτιώσετε τις σχέσεις σας με τους ανθρώπους γύρω σας.
