Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Όλοι, έστω για μια φορά στην ζωή μας, έχουμε ακούσει ή/και πει την λέξη ‘υποχόνδριος’. Τι είναι λοιπόν η Υποχονδρίαση ή αλλιώς Διαταραχή Άγχους Σωματικής Ασθένειας, όπως ονομάζεται πλέον στο DSM 5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο);
Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή την διαταραχή εκφράζουν έντονη και συνεχή ανησυχία για την υγεία τους. Η αγωνία τους είναι εστιασμένη συνήθως σε μία με δύο σημαντικές ασθένειες, όπως π.χ. καρκίνος, καρδιακή ανεπάρκεια, κ.α. Ένα συνηθισμένο σύμπτωμα ίωσης ή γρίπης, ένας πυρετός ή μία περιστασιακή αδιαθεσία, μπορεί να θεωρηθεί σημάδι σοβαρής και βαριάς αρρώστιας για αυτούς τους ανθρώπους, που έχουν την τάση σχεδόν όλα τα σωματικά συμπτώματα που νιώθουν να τα «εισάγουν» με την εμμονή τους στην καθημερινότητα τους και να μην τα αφήνουν να «αποχωρίσουν» από το μυαλό τους. Η παρουσία μιας ασθένειας μπορεί να είναι ανύπαρκτη ή να υπάρχει μια κατάσταση υγείας καθόλου ανησυχητική ή επιβαρυντική και σε καμία περίπτωση στο επίπεδο σοβαρότητας και επικινδυνότητας που το άτομο να δηλώνει.
Συνήθως, θα δούμε έναν υποχόνδριο να επισκέπτεται συχνά τους γιατρούς, όντας πεπεισμένος ότι κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει στην υγεία του και να αναζητά μέσα από ιατρικούς οδηγούς ή μέσω διαδικτύου πληροφορίες για τον πόνο που νιώθει και τις πιθανές ασθένειες που ενδεχομένως να σχετίζονται με αυτόν. Αυτό τον βάζει σε έναν φαύλο κύκλο που όσο εκείνος ασχολείται και αναζητά απαντήσεις και αυτό-εξετάζεται, τόσο η εμμονή του και η πεποίθηση του ότι η κατάσταση του επιδεινώνεται αυξάνεται. Παρόλ’ αυτά οι διαβεβαιώσεις των γιατρών ότι δεν νοσούν και δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας, δεν τους καθησυχάζουν. Συνεχίζουν να πιστεύουν ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά στο σώμα τους και αργά ή γρήγορα ένας καρκίνος, ένα έμφραγμα ή εγκεφαλικό, ή μια οξεία λοίμωξη, θα τους χτυπήσει την πόρτα.
Στον αντίποδα αυτών των ανθρώπων, είναι η «αντίθετη» ομάδα που αποφεύγει τους γιατρούς, τους ελέγχους, τα νοσοκομεία και γενικότερα οτιδήποτε μπορεί να τους κάνει να επιβεβαιώσουν την βεβαρυμμένη κατάσταση υγείας που εκείνοι θεωρούν ότι νιώθουν να τους απειλεί (πληροφορίες στο διαδίκτυο, κουβέντες γύρω από σχετικές ασθένειες με τα συμπτώματα τους, κ.α.), κάτι που όμως δεν τους καθιστά λιγότερο αγχώδεις σε σχέση με την υγεία τους, συγκριτικά με την πρώτη ομάδα ανθρώπων που επιλέγει να ελέγχει την υγεία της διαρκώς.
Αυτό φυσικά επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ζωή τους, καθώς μπορεί να σταματήσουν να εργάζονται φοβούμενοι ότι δε μπορούν πια να ανταποκριθούν στην εργασία τους ή για να μην επιβαρύνουν την ήδη, για αυτούς, αδύναμη υγεία τους.
Εξίσου σημαντικά επηρεάζεται και η προσωπική τους ζωή, καθώς με την ιδέα της πιθανής ή και υπαρκτής περιστασιακής αρρώστιας, προτιμούν να μην απομακρύνονται από το σπίτι τους και γενικά μέρη στα οποία αισθάνονται περισσότερη άνεση και λιγότερο φόβο. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι το ίδιο κοινωνικοί και με διάθεση να βγουν στον κόσμο, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την σχέση τους με τον/την σύντροφο ή να προκαλέσει την «εγκατάλειψη» των φίλων του μετά από πολλές αρνήσεις να συμμετέχουν σε εξόδους και άλλες δραστηριότητες.
Η Διαταραχή Άγχους Σωματικής Ασθένειας μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο άγχος στη ζωή του ατόμου, που βρίσκει μέσα από αυτήν την εμμονή τρόπο να εκφραστεί. Οι άνθρωποι αυτοί εκφράζουν μέσα από αυτή τους την ψυχική κατάσταση έντονη αγωνία και ανησυχία. Ένα σημαντικό γεγονός, συνήθως δυσάρεστο, μπορεί επίσης να προκαλέσει την έντονη ενασχόληση με την σωματική μας υγεία.
Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία βοηθάει το άτομο να ξεφύγει από την εμμονή με την υγεία του και να αποκτήσει πιο υγιείς και λειτουργικές συμπεριφορές προς μία καλύτερη ποιότητα ζωής και καθημερινότητας, όπου η ενασχόληση του ατόμου δεν θα εστιάζει στα πιθανά για εκείνον θέματα υγείας, αλλά σε άλλα ζητήματα εργασίας ή/και προσωπικής ζωής.
