Από την Ευαγγελία Γιαννακοπούλου – Λογοθεραπεύτρια
Πολλοί από εσάς μπορεί να σκέφτεστε ‘Πέρασε τώρα η ηλικία που να τρέχω…’, ‘Τι μπορεί να διορθωθεί τώρα που είμαι 35 χρονών!’. Αυτές μπορεί να είναι κάποιες από τις σκέψεις που περνάνε από το μυαλό σας. Γι αυτό είμαστε εμείς όμως εδώ για να δώσουμε απαντήσεις σ’ αυτά που σκέφτεστε.
Αγαπητοί ενήλικες, φυσικά και μπορεί ένας ενήλικας να απευθυνθεί σε κάποιον λογοθεραπευτή ακόμη και αν η ηλικία έχει περάσει από αυτήν της παιδικής. Για να τα πάρουμε όμως τα πράγματα ένα-ένα.
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες διαταραχές;
Μια από τις πιο συνηθισμένες είναι οι διαταραχές άρθρωσης δηλαδή δεν μπορεί να προφέρει σωστά το φώνημα /ρ/. Επίσης, υπάρχουν ενήλικες οι οποίοι τραυλίζουν και αυτοί όπως οι προηγούμενοι δεν δέχτηκαν την απαιτούμενη θεραπεία. Όμως, υπάρχουν και οι επίκτητες νευρολογικές ασθένειες ή κακώσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (δυσαρθρία, αφασία, λεκτική απραξία).
Μπορεί ο ενήλικας να ξεπεράσει την δυσκολία που αντιμετωπίζει πλήρως;
Το ποσοστό της αποκατάστασης εξαρτάται από το μέγεθος της διαταραχής, πιο συγκεκριμένα εάν είναι ήπια ή σοβαρή. Ένας ενήλικας, ο οποίος δεν μπορεί να παράγει σωστά το φώνημα /ρ/ μπορεί να είναι μέσα στις περιπτώσεις που απλά ποτέ δεν ασχολήθηκε πραγματικά για να το πει σωστά διότι ίσως δεν αποτελούσε γι’ αυτόν κάποιο θέμα κατά την σχολική του ζωή και αν θέλει να το αντιμετωπίσει πλέον ως ενήλικας θα πρέπει κατά την αποκατάσταση να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια συγκριτικά με κάποιον που λόγω ανατομικών δυσλειτουργιών δεν μπορεί να παράγει το φώνημα σωστά και απλά να μπορέσει να το βελτιώσει ως έναν βαθμό.
Σε περιπτώσεις όμως όπως ο τραυλισμός, για το οποίο έχουμε αναφερθεί και σε προηγούμενο άρθρο μας, η καλύτερη περίοδος αποκατάστασης είναι η προσχολική ηλικία όπου και αυτός εμφανίζεται ώστε να αποφύγουμε το ενδεχόμενο να εδραιωθεί ως εξελικτικός. Επειδή όμως ο τραυλισμός είναι μια διαταραχή πολύπλευρη και εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες (κληρονομικότητα, ψυχολογικοί παράγοντες) ο ενήλικας θα πρέπει να μάθει όχι μόνο να διαχειρίζεται «τα μπλοκαρίσματα» στα πλαίσια μια τυπικής συνεδρίας λογοθεραπείας αλλά να μπορεί να ελαττώσει το ποσοστό του τραυλισμού σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής (να μιλήσει στο τηλέφωνο, να μιλήσει σε κοινό, στρεσσογόνες καταστάσεις).
Πέραν όμως των αρθρωτικών διαταραχών και των περιπτώσεων τραυλισμού υπάρχουν και ενήλικες που μετά από κάποιο συμβάν (τραυματισμοί, εγκεφαλικό επεισόδιο) στη ζωή τους, απέκτησαν κάποια διαταραχή. Ο ενήλικας θα πρέπει να απευθυνθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα στον λογοθεραπευτή και φυσικά το ποσοστό της αποκατάστασης εξαρτάται από την σοβαρότητα της βλάβης την οποία έχει υποστεί.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο λογοθεραπευτής παίρνει το ιστορικό συλλέγοντας κάποιες χρήσιμες πληροφορίες και έπειτα περνάει στην διαδικασία της αξιολόγησης. Η διαδικασία της αξιολόγησης είναι η ίδια με αυτήν που ακολουθείται και στα παιδιά (χρήση ενός άτυπου τεστ ή σταθμισμένου τεστ) ούτως ώστε να καταγράψει τις δυσκολίες και τα δυνατά σημεία του ασθενούς. Όσον αφορά τις νευρολογικές περιπτώσεις εκεί χρησιμοποιεί περισσότερες αλλά και πιο αναλυτικές διαδικασίες προκειμένου να διαπιστώσει τις δυσκολίες.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που θα οδηγήσουν έναν ενήλικα στην πόρτα ενός λογοθεραπευτή;
Κάτι καινούργιο θα έχει υπάρξει στην ζωή ενός ενήλικα που θα τον κάνει να θέλει να διορθώσει τυχόν δυσκολίες. Απευθυνόμενος στον λογοθεραπευτή είναι συνειδητοποιημένος για τον λόγο της επίσκεψης του, όπως επίσης γνωρίζει πως θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια. Η αναζήτηση κάποιας νέας δουλειάς, η μετακόμιση σε έναν άλλο τόπο αλλά και οι κοινωνικές συναναστροφές, είναι μερικά από τα κίνητρα των ενηλίκων για να διορθώσουν οποιαδήποτε διαταραχή σχετίζεται με την ομιλίας τους. Όπως και να έχουν όμως τα πράγματα, ακόμη και για σας που δεν καταφέρατε να δεχτείτε την απαιτούμενη παρέμβαση, μην ξεχνάτε ότι ποτέ δεν είναι αργά οπότε ο τολμών νικά!
