Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Πολύ συχνά ακούω την ερώτηση ‘Και πως θα το πούμε στα παιδιά;’. Ένα εύλογο ερώτημα που γεννιέται με το τέλος μίας σχέσης και την αρχή ενός διαζυγίου με παιδιά.
Ο βασικός και παντοτινός κανόνας είναι ότι σε οικογενειακά ζητήματα που αφορούν τα παιδιά οφείλουμε να λέμε πάντα την αλήθεια. Ο χωρισμός των γονέων για ένα παιδί δεν θα είναι ποτέ εύκολος (ανεξαρτήτως ηλικίας). Οφείλεται λοιπόν να ενημερώσετε το παιδί σας, με λόγια κατάλληλα της ηλικίας του, για τις αποφάσεις που θα πάρετε σε σχέση με την νέα οικογενειακή κατάσταση.
Προσοχή! Μην ανακοινώσετε ποτέ έναν χωρισμό αν η απόφαση σας δεν είναι οριστική. Τα παιδιά πάντα ονειρεύονται τους γονείς μαζί και η εναλλαγή της κατάστασης αυτής μπορεί να το πληγώσει ή/και να το θυμώσει. Ένα παιδί που νιώθει και είναι εξαρτημένο από τους γονείς του, δεν μπορεί συναισθηματικά να διαχειριστεί τέτοιου είδους πισωγυρίσματα και επαναλαμβανόμενες αλλαγές. Θα πονέσει, θα κλάψει, θα θυμώσει ή θα αποσυρθεί από την έκφραση συναισθημάτων.
Να μιλήσει μόνο ο ένας ή και οι δύο;
Καλό είναι όταν υπάρχει σύμπνοια και καλή επικοινωνία μεταξύ σας, να μιλήσετε και οι δυο γονείς μαζί αφού πρώτα έχετε συνεννοηθεί μεταξύ σας τα πρακτικά ζητήματα για τα οποία σίγουρα θα ερωτηθείτε (Που θα μείνει αυτός που αποχωρεί από το σπίτι; Πότε θα τον βλέπει/μιλάει στο τηλέφωνο μαζί του; Πότε μπορεί να μένει στο σπίτι του γονιού που αποχωρεί;). Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να μιλήσουν οι γονείς μαζί τότε ο κάθε γονιός πρέπει να ενημερώσει το παιδί χωριστά αναμένοντας να ακούσει τα παραπάνω ερωτήματα. Δεν υπάρχει λόγος να πείτε ψέματα στο παιδί σας και δεν το βοηθάτε με το να μη του μιλάτε για το τι συμβαίνει. Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα από όσα εσείς νομίζετε (ακόμα και όταν μένουν σιωπηλά) και το να παρατείνετε την αγωνία τους απλά τα βασανίζει συναισθηματικά και τους διαταράσσει την ψυχική ηρεμία.
Η επίσης πολύ συχνή ερώτηση που έρχεται να δυσκολέψει τους γονείς είναι ‘Δηλαδή μαμά δεν αγαπάς τον μπαμπά πια (και αντιστρόφως);’. Η απάντηση, ανεξαρτήτως της σχέσης του ζευγαριού που χωρίζει, είναι ‘Τον αγαπάω αλλά δε μπορούμε να είμαστε πια μαζί. Σαν γονείς θα είμαστε πάντα οι γονείς σου, αλλά σαν ζευγάρι θα χωρίσουμε.’. Δεν έχει σημασία αν συμπαθείτε, εκτιμάται ή όχι τον/την πρώην σύζυγό σας, σημασία έχει ότι το παιδί έχει την ανάγκη να ξέρει ότι οι γονείς του δε θα θίξουν ή μειώσουν ο ένας τον άλλο και ότι το αγαπούν ανεξαρτήτως του χωρισμού τους. Στη περίπτωση που βιώνετε ένα άσχημο διαζύγιο και η έχθρα είναι έντονη για τον πρώην σας, θυμηθείτε ότι όλα αυτά τα κάνετε για το παιδί σας. Μεγαλώνοντας τα παιδιά ξέρουν να εκτιμούν και να βλέπουν μέσα από τις δικές τους σχέσεις την αξία αυτού που τους προσφέρατε όταν ήταν μικρά.
Πότε πρέπει να μιλήσω στο παιδί μου;
Τα παιδιά πρέπει να ενημερωθούν για τις αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν όταν εσείς θα έχετε πάρει τις οριστικές σας αποφάσεις. Αν σας ρωτήσουν πριν φτάσετε στη τελική σας απόφαση, τότε πρέπει να τους πείτε την αλήθεια όπως την νιώθετε εσείς. Είναι προτιμότερο να ακούσει ‘Ο μπαμπάς και η μαμά δεν τα πηγαίνουν καλά αλλά αυτό δε σημαίνει κάτι για εσένα.’, παρά να ακούσει ‘Όλα είναι μια χαρά, μην ανησυχείς καθόλου.’ και σε λίγες μέρες να του ανακοινώσετε τον οριστικό σας χωρισμό.
Παιδί και δικαστήριο
Οι δικαστικές διαμάχες είναι των γονιών και ακόμα κι όταν αφορούν την επιμέλεια των παιδιών εκείνα δεν έχουν καμία δουλειά στις δικαστικές αίθουσες, παρόντες σε ατέρμονες διαμάχες των γονιών τους. Μην χρησιμοποιείτε τα παιδιά σας σαν εργαλεία εκβιασμού του/της πρώην! Το μόνο που επιτυγχάνετε είναι να μπερδεύετε το παιδί σας και να το κάνετε να αισθάνεται σαν ένα πιόνι που μεγαλώνοντας θα νιώσει ότι δε μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν από τους δυο σας και ότι το εκμεταλλευτήκατε αντί να ακούσετε τις ανάγκες του.
Πρέπει να πω στο παιδί μου γιατί χωρίζω;
Ένας πατέρας μέσα στην ανησυχία του για το θυμό που ένιωθε το παιδί του προς εκείνον, με ρώτησε ‘Μήπως να της πω γιατί χωρίσαμε με τη μητέρα της;’. Η δική σας αγωνία, που μπορεί να προέρχεται από ενοχές ή την ανησυχία μήπως η/ο πρώην σας έχει κατηγορήσει στο παιδί, δεν το αφορά. Δεν χρειάζεται να μιλήσετε στο παιδί σας για την αιτία χωρισμού εάν εκείνο δε σας ρωτήσει. Εάν πάλι ερωτηθείτε τότε μπορείτε να απαντήσετε σε μία γενική βάση και αναλόγως την ηλικία του παιδιού σας.
